Činovnik Rudolf Marek iz Mokre Gore prvi radio-pretplatnik sa Zlatibora

Razvoj radija, kao elektronskog medija, u Srbiji je počeo u trećoj deceniji XX veka. Radio Beograd se prvi put oglasio 1924. godine, a u martu 1929. počeo je redovno emitovanje programa. U to vreme naglo je poraslo interesovanje za radio. Istovremeno, registrovani su prvi radio-pretplatnici na području Zlatibora

266

Sudeći po spisku radio-pretplatnika za period 1926-1930, prvi radio na Zlatiboru oglasio se 1928. godine u Mokroj Gori. Tada je, uz Kremna, zahvaljujući pruzi Mokra Gora prednjačila po broju industrijskih pogona, prvenstveno strugara. Među takvima je bila parna strugara „Turudić i kompanija“, koja je radila u sastavu Industrijsko-tehničkog preduzeća „Vao“ iz Beograda. Tu je na preradi drveta bilo zaposleno 36 radnika, a njihov šef (upravnik) Rudolf Marek vodio se 1928. godine kao vlasnik radio-aparata. Ovom činovniku su se 1930. godine pridružili Robert Mak, šef železničke stanice, Mihajlo Lazarević, privatni geometar, i Milovan Smiljanić, privatni inženjer, svi sa mestom stanovanja u Mokroj Gori. Godine 1931. među radio-pretplatnicima iz Mokre Gore nalazimo i ime Gvozdena Popovića, industrijalca.

U susednim Kremnima prvi radio imao je Imre Tomlo, šef III deonice puta u Vardištu. On se kao radio-pretplatnik vodio od 1929. godine.

U Čajetini su prvi radio-aparati registrovani 1930. godine. Imali su ih inž. Karl Zita, zaposlen u „Društvu za razvoj rudarstva na Balkanu“, Sreten Smiljanić, upravitelj osnovne škole, i Čedomir Arsenijević, sreski načelnik.

Zanimljivo je da se na spisku radio-pretplatnika našla i Zemljoradnička nabavljačka zadruga iz Gostilja. Zabeleženo je da zadruga poseduje „Telefunken“ sa četiri sijalice, „ali nije instaliran i ne radi“.

Imena prvih vlasnika radio-aparata na Zlatiboru govore da su to bili najimućniji ljudi tog doba, pa ne čudi što je iz 11 opština Sreza zlatiborskog stigla kratka informacija da kod njih nema radio-aparata pa ni radio-pretplatnika.